sabato 12 aprile 2014

Pri la vorti teknikala

 
Kara lekteri,

traktante la litero D, e reflektante pri la prizento di la teknikala vorti en la diversa listi, me komencis konvinkesar ke l'adopto di vorti pri tre specala faki eventis en la pasinto en maniero sat surfacala e hastoza, sen la necesa atenco e studio: praktike, on prenis serii de vorti tote ensemble, ed adoptis li mekanikale, t. e. sorgante plu multe la nombro de vorti adoptata kam la studio pri la neceseso e la signifiko di ta vorti. En la frua tempo di la vivo di nia linguo, exemple, kompilesis la dicionario biologiala, qua ja facesis per ta metodo (t. e. probable prenante amasi de vorti ek dicionarii di la lingui naturala, sorgante nur hastar por kompletigar vortaro), e pose l'akademio prenis grupi de vorti quante plu nombroza ed adoptis li sen egardar lia signifiko, lia posibla uzo e do anke la reala neceseso di oli en la linguo: la pruvo di to esas ke, en la listi en qui ta vorti adoptita prizentesis, li aparis sen defini ma nur kun kelka tradukuri, qui nule donis ideo pri la signifiko di singla vorto, nam tala tradukuri en lingui nacionala esis (ed esas) nekonocata dal ordinara personi. Tote probable la membri dil akademio ne facis studio pri la senco di singla vorto, ma simple "fidis" a la kompilinto di la biologiala lexiko kontenanta la vorti adoptenda. Me ne kredas posibla ke en kurta tempo l'akademiani divenis experta o mem nur bone informita pri la senco di singla de tante nombroza vorti, e fakte pos l'adopto prizentesis nula expliko pri la vorti adoptita; esas nekredebla ke singla de ta vorti ante l'adopto esabis objekto di studio e debato pri la detali di olua senco, olua utileso ed olua uzo.

To quo pensigis me pri ca afero e konvinkis me pri la vereso di ca hipotezo esas partikulara fakto eventinta dum mea kompilado di la litero D.
Me trovis la vorto "diastero", e komencis serchar en l'interreto la signifiko di ta vorto, por skribar defino; nu, en mea serchado me deskovris ke "diastero" esas sinonimo di "amfiastero"!
Kande, en texto explikanta la signifiko di "diastero", me lektis "amfiastero", me quik rikonocis e rimemoris la vorto, quan me renkontrabis ne multa tempo antee, lor la kompilado di la litero A. Me tre astonesis en lektar ke li esas sinonima, e restis sen vorti. Pro quo l'akademiani adoptis du vorti sinonima? Lo es tote nenecesa e mem evitenda, kontre la sparemeso di la vortaro di nia linguo, qua tendencas reduktar la nombro di radiki por la facila e rapida lernado; fakte, kande me adoptigis "fonologio", esis disponebla du vorti inter la propozi: "fonologio" e "fonemiko", qui esas perfekte sinonima; kompreneble, me selektis nur un de li, la maxim uzata en nia lingui, ed eskartis l'altra, qua esabus neutila e pezoza charjo di nia vortaro. To povis eventar pro ke, *quoniam la linguistiko esas mea feldo, me savis e komprenis ke la du vorti equivalas l'una l'altra; ma se on traktas vorti apartenanta a feldi nekonocata, lo esas quale se on volus facar pazo plu longa kam sua gambi, quale se grupo de infanti postulus jerar banko. Me ne traktus vorti di feldi quin me ne konocas, sen la necesa helpo da la relatanta specalisti. Me opinionas ke on mustus kondutar tale, se on volas facar laboro serioza.
Tote respektoze, me audacas kredar ke, kande l'akademiani adoptis la du vorti "amfiastero" e "diastero", li mem ne konocis olia preciza signifiko, e do ne povis savar ke li esas sinonima. Nu, li adoptis olti e plusa amasi de specala vorti kun deplorinda surfacaleso, me regretas dicar lo, quale se on prenus manuedi de karameli por plenigar saketo. Lia sucio esis kompletigar vortaro ma per radiki quin li ne konocis, e di qui li ne egardis la neceseso e la uzado praktikala.
L'akademio, meaopinione, ne darfas laborar abstrakte, ma devas prenar la vorti del uzo konkreta di la linguo, por savar qua vorti esas vere necesa ed utila, sen superfluaji e sen erori. Kande me listigis la 80 vorti traktenda da la Linguala Komitato, me selektis la vorti necesa en l'uzo di la linguo, do me agis konkrete e praktikale.

Konkluze, egardante sive la maniero en qua multa teknikala vorti adoptesis, sive la ne absoluta neceseso di ta vorti, sive la neceseso e l'importo havar dicionario utila ma ne pezoza (la konteno di tro multa vorti en dicionario kun multa pagini pezozigas la konsultado), me rezolvis inkluzar la teknikala vorti (qui anke ne esas en la dicionarii di nia naturala lingui) en aparta apendico (kun tradukuri), adjuntota funde dil dicionario, same kam agis Camiel De Cock. To anke plurapidigos la kompletigo di la dicionario, nam me utiligos la tempo por la vorti vere necesa ed utila.

Kordiale,

Tiberio

venerdì 11 aprile 2014

Dicionario Kompleta D


Kara lekteri,

la litero D di la dicionario esas pronta:

Dicionario Kompleta D

Kordiale,

Tiberio